Pełnomocnictwo w Hiszpanii

Obecna sytuacja wywołana epidemią koronawirusa COVID-19 wpłynęła na codzienne życie wszystkich obywateli większości krajów na świecie. W związku z tym, że hiszpański rząd wydał dekret zakazujący wychodzenia z domów w trosce o bezpieczeństwo obywateli, chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na instytucję pełnomocnictwa, dzięki której będą Państwo mogli dokonać pewnych formalności na odległość. W niektórych przypadkach udzielenie pełnomocnictwa jest kwestią wygody, podczas gdy w innych przypadkach jest to całkowicie konieczne.

Czym jest pełnomocnictwo (poder)?

Pełnomocnictwo to jednostronna czynność prawna, za pomocą której mocodawca upoważnia osobę trzecią (tj. pełnomocnika) do działania w imieniu i na rachunek mocodawcy. Ustanowienie pełnomocnika w osobie adwokata oraz procurador jest w Hiszpanii najczęściej niezbędne na potrzeby postępowań sądowych, ale w ten sposób można również załatwić sprawy urzędowe.

Pełnomocnik może złożyć w imieniu swojego mocodawcy wniosek o nadanie numeru N.I.E., a także zawierać umowy. Hiszpański kodeks cywilny w artykule 55 przewiduje nawet możliwość zawarcia związku małżeńskiego przez pełnomocnika. Warto jednak pamiętać, że istnieją też czynności, których pełnomocnik nie może dokonać w imieniu mocodawcy. Taką czynnością jest na przykład sporządzenie testamentu, ponieważ jest to czynność o szczególnie osobistym charakterze.

Pełnomocnikiem może być osoba pełnoletnia, która znajduje się w pełni władz umysłowych. Z uwagi na powagę sprawy pełnomocnictwa najczęściej udziela się profesjonalnym podmiotom – adwokatom i pełnomocnikom procesowym (procurador).

Jakie są rodzaje pełnomocnictwa w Hiszpanii?

W prawie hiszpańskim wyróżniamy pełnomocnictwo ogólne (poder general) oraz pełnomocnictwo szczególne (poder especial).

Pełnomocnictwo ogólne to takie, które umożliwia pełnomocnikowi działanie w szerokim zakresie, z kolei pełnomocnictwo szczególne upoważnia pełnomocnika do określonego w pełnomocnictwie działania.

Pełnomocnictwo do dokonania określonej czynności może być udzielone kilku osobom. Poder solidario to rodzaj takiego pełnomocnictwa, które udzielane jest kilku osobom, przy czym każda z tych osób może samodzielnie dokonać czynności.

Z kolei poder mancomunado wymaga współdziałania wszystkich upoważnionych pełnomocników.

Znana polskiemu systemowi prawa prokura nie występuje w prawie hiszpańskim. W związku z tym hiszpańscy przedsiębiorcy chcąc upoważnić osobę trzecią do podejmowania działań w ich imieniu posługują się zwykłym pełnomocnictwem.

Szczególnym rodzajem pełnomocnictwa jest poder preventivo, udzielane na wypadek utraty zdolności wyrażenia woli przez mocodawcę. Takie upoważnienie ma charakter zapobiegawczy.

Jak udzielić pełnomocnictwa?

Co do zasady, udzielenie pełnomocnictwa może się odbyć w dowolnej formie, a zatem dopuszcza się zarówno pisemne jak i ustne udzielenie pełnomocnictwa.
Z kolei pełnomocnictwo notarialne (poder notarial) musi być udzielone przed hiszpańskim lub polskim notariuszem. Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy pełnomocnictwo zostanie udzielone w Polsce, konieczne będzie przetłumaczenie dokumentu przez tłumacza oraz uzyskanie poświadczenia zgodności z oryginałem, czyli apostille.

Drugą możliwością udzielenia takiego pełnomocnictwa w Polsce jest dokonanie tego przed Konsulem Królestwa Hiszpanii w Warszawie. Wybór tej metody jest o tyle korzystny, że nie wymaga późniejszego tłumaczenia dokumentu ani uzyskania apostille. Aby udzielić pełnomocnictwa przed Konsulem, należy skontaktować się z Konsulatem Hiszpanii w Warszawie i umówić na wizytę. Warto mieć na uwadze, że udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością jednostronną, a zatem obecność pełnomocnika podczas wizyty u notariusza czy Konsula nie jest obowiązkowa.

W Hiszpanii udzielenie pełnomocnictwa przed notariuszem generuje koszty rzędu 50-150 euro. W Polsce udzielenie pełnomocnictwa to koszt od 30 do 100 zł netto, jednak w tym przypadku należy pamiętać o dodatkowych kosztach związanych z uzyskaniem tłumaczenia przysięgłego oraz apostille.

Ponadto istnieje także możliwość udzielenia upoważnienia, określanego jako poder apud acta przed urzędnikiem sądowym (Secretario Judicial). Wówczas jest ono bezpłatne, ale takie upoważnienie ważne jest jedynie w konkretnej sprawie.

Obecnie nie ma wymogu osobistego stawiennictwa przed urzędnikiem, ponieważ obywatele posiadający elektroniczny dowód osobisty (DNI) oraz podpis elektroniczny mają możliwość udzielenia upoważnienia apud acta za pomocą systemu teleinformatycznego. Takie pełnomocnictwo nie jest ważne w postępowaniach przez Trybunałem Konstytucyjnym.

Jak odwołać pełnomocnictwo?

Jeżeli mocodawca nie określił w dokumencie czasu, na jaki udzielił pełnomocnictwa to oznacza to, że pełnomocnictwo jest ważne na czas nieokreślony. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że pełnomocnictwa nie da się odwołać. Zarówno mocodawca, jak i pełnomocnik mogą odwołać pełnomocnictwo.

Mocodawca może w każdej chwili odwołać pełnomocnictwo, wzywając pełnomocnika do zwrotu dokumentu. Jeśli jednak pełnomocnik odmówi lub mocodawca nie może się z nim skontaktować, może wystosować pismo, w którym oficjalnie odwoła udzielone wcześniej pełnomocnictwo. Wówczas, za pośrednictwem notariusza, należy powiadomić o tym fakcie pełnomocnika. Jak już wcześniej wspomniano jest to czynność jednostronna, a zatem do odwołania pełnomocnictwa nie jest wymagana zgoda czy podpis pełnomocnika.

Również powołanie nowego pełnomocnika do tej samej czynności powoduje wygaśnięcie wcześniejszego pełnomocnictwa i następuje ono od dnia, w którym został powołany nowy pełnomocnik.

Z kolei pełnomocnik może zrezygnować z udzielonego mu pełnomocnictwa, informując o tym mocodawcę. Warto podkreślić, że jeśli mocodawca poniesie szkodę w związku z odwołaniem pełnomocnictwa przez pełnomocnika to będzie on zobowiązany do jej naprawienia lub kompensaty. Ponadto pełnomocnik odwołując pełnomocnictwo, powinien jeszcze kontynuować działanie w imieniu mocodawcy dopóki ten nie będzie w stanie podjąć niezbędnych działań w związku z nieobecnością pełnomocnika. Okres ten jednak nie został zdefiniowany tak jak w przypadku regulacji polskiej.

Ponadto pełnomocnictwo wygasa na skutek śmierci mocodawcy lub pełnomocnika.

W dobie problemu z jakim przyszło się nam zmierzyć zachęcamy Państwa do załatwiania wszelkich formalności drogą elektroniczną lub z pomocą pełnomocnika. To, na jaki rodzaj pełnomocnictwa zdecydują się Państwo, zależy od czynności, do wykonania których upoważnią Państwo pełnomocnika. Wówczas warto zwrócić się o pomoc do profesjonalisty, który doradzi rodzaj pełnomocnictwa, a także pomoże przygotować dokument, aby dostosować jego treść do konkretnej sytuacji.

Jeśli chcesz załatwić swoje sprawy w Hiszpanii za pomocą pełnomocnika, skontaktuj się z polskojęzycznymi prawnikami w Hiszpanii, a pomożemy Ci wybrać odpowiednią formę pełnomocnictwa, zredagujemy jego treść oraz pomożemy w jego uzyskaniu.