Różnice pomiędzy działalnością gospodarczą prowadzoną we własnym imieniu (autónomo) a spółką z o.o. (sociedad limitada)

Wielu z naszych klientów zastanawia się nad rozpoczęciem działalności gospodarczej w Hiszpanii. Gdy już podejmą tę decyzję pozostaje kwestia formy w jakiej tę działalność prowadzić. Najczęściej wybieraną i najprostszą jest autónomo, czyli odpowiednik jednoosobowej działalności gospodarczej. Bardziej zaawansowaną formą jest założenie sociedad limitada (w skrócie SL), czyli polskiej spółki z.o.o.

W dzisiejszym artykule przedstawimy różnice pomiędzy tymi dwiema postaciami prowadzenia działalności gospodarczej i postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.

Jak wygląda proces założenia działalności gospodarczej w Hiszpanii?

Na początku warto podkreślić, że obywatele Unii Europejskiej nie muszą ubiegać się o kartę pobytu, ponieważ zgodnie z Dyrektywą 2004/38/WE wymóg ten zniesiono w 2007 roku. W przypadku pobytu na terytorium Hiszpanii przekraczającego 3 miesiące, należy pamiętać o dopełnieniu bardzo ważnego obowiązku, jakim jest rejestracja w Centralnym Rejestrze Obcokrajowców (Registro Central de Extranjeros) w celu otrzymania zaświadczenia o zarejestrowaniu obywatela Unii Europejskiej (Certificado de Registro de Ciudadano de la Unión).

Każda osoba zamieszkująca na terenie Hiszpanii niebędąca rezydentem tego kraju powinna także posiadać numer identyfikacyjny obcokrajowca (N.I.E. – Número de Identificación de Extranjero). Aby prowadzić działalność gospodarczą na terenie Hiszpanii konieczne jest także uzyskanie numeru identyfikacji podatkowej (N.I.F. – Número de Identificación Fiscal) oraz numeru ubezpieczenia społecznego (Número de Seguridad Social).

Autónomo

Rejestracja działalności w Hiszpanii jest procesem prostym i szybkim, zazwyczaj zajmuje jeden dzień. Po uzyskaniu podstawowych dokumentów, takich jak N.I.E. (Numer Identyfikacji Obcokrajowca) i N.I.F. (Numer Identyfikacji Podatkowej), należy udać się do urzędu skarbowego (Agencia Estatal de Administración Tributaria) i złożyć odpowiedni wniosek, wypełniając formularz 036 (pełny) lub 037 (uproszczony).

Podczas rejestracji w hiszpańskim urzędzie skarbowym (Hacienda) należy wybrać kod opisujący rodzaj prowadzonej działalności (Epígrafes del Impuesto de Actividades Económicas).

Kolejnym krokiem jest rejestracja działalności poprzez wypełnienie formularza TA 0521/1 i złożenie go w odpowiednim oddziale hiszpańskiego odpowiednika ZUS (Delegación de Seguridad Social). Rejestracja ta jest wymagana, aby wprowadzić działalność do systemu przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (RETA – Régimen Especial de Trabajadores Autónomos). Ten etap można również zrealizować online, korzystając z podpisu cyfrowego lub hasła wygenerowanego przez urząd.

Sociedad Limitada

W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki należy dopełnić podstawowych formalności, takich jak uzyskanie numerów N.I.E. (Numer Identyfikacji Obcokrajowca) i N.I.F. (Numer Identyfikacji Podatkowej) oraz otworzyć rachunek bankowy w hiszpańskim banku.

Następnym krokiem jest uzyskanie zaświadczenia z hiszpańskiego Rejestru Handlowego (Registro Mercantil), które potwierdza, że proponowana nazwa spółki nie jest już zarezerwowana ani używana przez inną firmę.

Kluczowym etapem zakładania spółki jest podpisanie aktu założycielskiego w obecności hiszpańskiego notariusza oraz sporządzenie statutu spółki, który musi być załączony do umowy założycielskiej.

Spółka musi zostać zarejestrowana w hiszpańskim Rejestrze Handlowym (Registro Mercantil) właściwym dla jej siedziby. Do rejestracji wymagane jest przedstawienie oryginału aktu założycielskiego.

Po zarejestrowaniu spółki w Rejestrze Handlowym na dokumentach zostanie umieszczona adnotacja o wpisie, co można również przeprowadzić w formie elektronicznej. Od momentu wpisu do rejestru handlowego spółka uzyskuje osobowość prawną.

Rejestracji należy dokonać w terminie dwóch miesięcy od sporządzenia umowy założycielskiej w formie aktu notarialnego. W tym celu należy przedstawić:

• wypis notarialny umowy spółki,
• formularz 600 dotyczący podatku od przeniesienia własności i czynności cywilnoprawnych (ITP i AJD),
• kopię numeru identyfikacji podatkowej (N.I.F.),
• dowód wpłaty na poczet honorariów i kosztów do późniejszego rozliczenia.

Zazwyczaj od rozpoczęcia formalności do ostatecznego wpisu do rejestru mija około miesiąca.

Więcej informacji odnoście procedury założenia hiszpańskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Sociedad Limitada) znajdziesz e artykule „spółka z ograniczona odpowiedzialnością w Hiszpanii”

Jaki jest koszt rozpoczęcia działalności?

Autónomo

Rozpoczęcie działalności jako autónomo, czyli rejestracja, jest całkowicie darmowe. Nie ma również wymogu posiadania kapitału początkowego.

Sociedad Limitada

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pojawiają się już koszty rejestracji, związane między innymi z wizytą u notariusza, które zazwyczaj nie przekraczają 1000 €. Należy również pamiętać o konieczności wniesienia kapitału zakładowego. Minimalny wymagany kapitał wynosi 3000 € i musi zostać wpłacony w całości w momencie zakładania spółki. Przepisy nie przewidują górnego limitu kapitału zakładowego.

Jakie podatki musi płacić przedsiębiorca?

Autónomo

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ma obowiązek rozliczania się z podatku VAT (IVA – Impuesto sobre el Valor Añadido) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych (IRPF – Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas).

Sposoby rozliczania dochodów:

1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych (Régimen de Estimación Directa – Simplificada o Normal):
   Ta forma opodatkowania dostępna jest dla wszystkich rodzajów działalności gospodarczej.
2. Opodatkowanie ryczałtowe (Régimen de Estimación Objetiva – por Módulos):
   Z tej formy mogą skorzystać tylko autónomos spełniający określone wymagania.

Decyzję o wyborze formy opodatkowania podejmuje przedsiębiorca, jednak warto skonsultować się z profesjonalistą, aby wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.

Obowiązki związane z podatkiem VAT:

• Deklaracje kwartalne:
  Deklaracje VAT składane są kwartalnie za pomocą formularza 303. Terminy składania to:- Do 20 kwietnia
  – Do 20 czerwca
  – Do 20 października
  – Do 30 stycznia (za czwarty kwartał)
• Deklaracja roczna:
  Deklaracja roczna VAT składana jest w styczniu za pomocą formularza 390.

Obowiązki związane z podatkiem dochodowym:

• Deklaracje kwartalne:
  Deklaracje podatkowe składane są:- Za pomocą formularza 130 (dla opodatkowania na zasadach ogólnych),
  Za pomocą formularza 131 (dla opodatkowania ryczałtowego).
  Terminy składania są takie same jak w przypadku deklaracji VAT.
• Deklaracja roczna:
  Deklaracja roczna z podatku dochodowego składana jest w okresie od 2 maja do 30 czerwca za pomocą formularza D-100.

Prawidłowe wypełnianie i składanie deklaracji jest kluczowe dla zachowania zgodności z hiszpańskimi przepisami podatkowymi.

Sociedad Limitada

Założenie spółki jest czynnością zwolnioną z podatku od przeniesienia własności i czynności cywilnoprawnych, sporządzonych w formie dokumentu urzędowego. Niemniej jednak, przed dokonaniem wpisu w rejestrze handlowym konieczne jest złożenie formularza 600 w celach informacyjnych.

Obowiązki podatkowe na etapie prowadzenia działalności:

1. Podatek VAT (IVA):
   Spółka ma obowiązek odprowadzania podatku VAT zgodnie z zasadami obowiązującymi w Hiszpanii.
2. Podatek od spółek (Impuesto de Sociedades):
   Jest to podatek bezpośredni obciążający dochody uzyskane przez spółkę.- Stawka ogólna: 25%
   – Preferencyjna stawka dla nowych spółek: 15% przez pierwsze dwa lata działalności.

   Deklaracje podatkowe:

   – Kwartalne: Składane za pomocą formularza 202.
   – Roczne: Składane za pomocą formularza 200.

Zarówno prawidłowe wypełnienie formularzy, jak i terminowe składanie deklaracji, są kluczowe dla zgodności z hiszpańskimi przepisami podatkowymi i uniknięcia sankcji.

Jakie są opłaty prowadzenia działalności?

Autónomo

Oprócz obowiązku odprowadzania podatków, autónomo musi opłacać składki na ubezpieczenie społeczne. Warto jednak podkreślić, że państwo oferuje liczne ulgi i bonifikaty dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą oraz dla młodych przedsiębiorców.

Od 1 stycznia 2025 roku w Hiszpanii wprowadzony został nowy system składek na ubezpieczenie społeczne dla osób samozatrudnionych (autónomos). Wysokość składek zależna jest od rzeczywistych dochodów netto przedsiębiorcy, a nie od wybranej przez niego podstawy wymiaru składki.

Kluczowe założenia nowego systemu składkowego:

1. Składki oparte na dochodach netto:

   – Ustalono 15 przedziałów miesięcznych dochodów netto, od mniej niż 670 € do ponad 6 000 €.
   – Miesięczne składki będą wynosić od około 200 € do 598 €, w zależności od poziomu dochodów.

2. Zmiany w składkach dla różnych grup dochodowych:

   – Niższe dochody: Przedsiębiorcy z miesięcznymi dochodami poniżej 1 166,70 € zapłacą niższe składki, od 200 € do 263 € miesięcznie, co stanowi obniżkę w stosunku do poprzedniego systemu.
   – Średnie dochody: Dla dochodów między 1 166,70 € a 1 700 € składka wyniesie 294 € miesięcznie.
   – Wyższe dochody: Przedsiębiorcy zarabiający powyżej 1 700 € miesięcznie będą płacić wyższe składki, sięgające do 598 € w przypadku dochodów przekraczających 6 000 €.

3. Elastyczność składek:

   Przedsiębiorcy będą mogli zmieniać swoją podstawę wymiaru składki do sześciu razy w roku, dostosowując ją do aktualnych dochodów.

4. Podatek solidarnościowy (MEI):

   Składka na Mechanizm Równowagi Międzypokoleniowej (MEI) wzrośnie z 0,7% w 2024 roku do 0,8% w 2025 roku, co wpłynie na ostateczną wysokość składek.

Koszty dodatkowe:

• Prowadzenie księgowości:
  Jeśli przedsiębiorca nie decyduje się prowadzić księgowości samodzielnie, zazwyczaj koszt wynosi około 50 euro miesięcznie.
• Obsługa prawna działalności:
  Prowadząc działalność gospodarczą w Hiszpanii warto korzystać z usług polskojęzycznego prawnika, który pomoże w dopełnieniu wszelkich formalności i będzie nas wspierał z tłumaczeniu zawiłości hiszpańskiego systemu prawnego.

Powyższe koszty warto uwzględnić przy planowaniu budżetu na prowadzenie działalności gospodarczej.

Sociedad Limitada

Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością również są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w hiszpańskim systemie Seguridad Social. Typ składek, a tym samym ich wysokość, zależy od charakteru udziałów wspólnika oraz jego roli w spółce.

Rodzaje systemów ubezpieczenia społecznego dla wspólników:

1. Régimen General:

   Dotyczy wspólników, których udział w kapitale spółki nie przekracza 33% oraz pod warunkiem, że nie pełnią funkcji związanych z zarządzaniem spółką.

2. Régimen General Asimilado:

   Dotyczy wspólników pełniących funkcje związane z zarządzaniem spółką, ale których udział w kapitale spółki nie przekracza 25%.

3. Régimen Especial de los Trabajadores Autónomos (RETA):

   Dotyczy wszystkich pozostałych wspólników, którzy nie kwalifikują się do powyższych kategorii.

Koszty księgowości i obowiązki administracyjne:

W przypadku spółki z o.o. koszty prowadzenia księgowości są wyższe niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, ponieważ zarządzanie taką działalnością jest bardziej skomplikowane. Zazwyczaj wynoszą one kilkaset euro miesięcznie.

Dodatkowo spółka ma obowiązek prowadzenia:

• Ksiąg rachunkowych (Libro Contable):
  Zawierają one wszystkie transakcje finansowe spółki.
• Ksiąg protokołów (Libro de Actas):
  Rejestrują decyzje wspólników oraz inne ważne wydarzenia związane z działalnością spółki.

Oba rodzaje ksiąg muszą być zarejestrowane w odpowiednich urzędach, co również generuje dodatkowe obowiązki administracyjne.

Czy przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność?

Autónomo

Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (autónomo) w Hiszpanii ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z prowadzenia działalności. Odpowiedzialność ta obejmuje cały majątek przedsiębiorcy, zarówno prywatny, jak i związany z działalnością, ponieważ nie istnieje formalny podział majątku na prywatny i firmowy.

W przypadku pozostawania w związku małżeńskim objętym wspólnotą majątkową (régimen de gananciales), długi związane z działalnością mogą być również egzekwowane z majątku wspólnego małżonków. Aby chronić majątek osobisty małżonka przedsiębiorcy, możliwe jest wprowadzenie rozdzielności majątkowej (régimen de separación de bienes), co wymaga zawarcia odpowiedniej umowy małżeńskiej. Z uwagi na te zasady osoby samozatrudnione powinny rozważyć potencjalne ryzyka związane z prowadzeniem działalności i skonsultować się z hiszpańskim prawnikiem, aby minimalizować ryzyko odpowiedzialności majątkowej.

Sociedad Limitada

Jak sama nazwa wskazuje, wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, ale jest ona ograniczona do wysokości wniesionego wkładu. Odpowiedzialność wspólników jest solidarna, co oznacza, że każdy ze wspólników może być zobowiązany do spełnienia całości zobowiązania wobec wierzyciela. W momencie, gdy jeden ze wspólników ureguluje całe zobowiązanie, wierzyciel nie może dochodzić jego spełnienia od pozostałych wspólników.

Więcej informacji dotyczących odpowiedzialności członków zarządu hiszpańskiej spółki z o.o. znajdziesz w tym artykule.

Prowadzenie działalności jako autónomo lub w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (SL) jest popularne wśród małych i średnich przedsiębiorców w Hiszpanii. Jednoosobowa działalność gospodarcza jest szczególnie korzystna na początku, ponieważ jej koszty są stosunkowo niskie, a w pierwszych latach działalności można ubiegać się o zwolnienia i ulgi. Z kolei spółka z o.o., mimo że nie wymaga tak dużego kapitału początkowego jak spółka akcyjna, zapewnia ograniczenie odpowiedzialności, co stanowi istotny atut.

Należy jednak pamiętać, że liczba wspólników w spółce z o.o. nie może przekroczyć 50 osób.

To do Ciebie należy ostateczna decyzja na jaką formę prowadzenia działalności się zdecydujesz, jednak przed podjęciem tej decyzji radzimy skonsultować się z prawnikiem, aby potwierdzić czy wybrany typ działalności odpowiada planowanemu planowi biznesowem oraz przepisom prawa.